İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (I. Dünya Savaşında Osmanlının Savaştığı Cepheler) #8

Osmanlının Savaştığı Cephelerya

Savunma Cepheleri

• Çanakkale Cephesi
• Suriye-Filistin Cephesi
• Irak Cephesi
• Hicaz-Yemen Cephesi

Saldırı Cepheleri

• Kafkas Cephesi
• Kanal Cephesi

Yardım Cepheleri

• Romanya
• Makedonya
• Galiçya

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (I. Dünya Savaşı) #7

I. Dünya Savaşı 

Genel Nedenleri:

• Milliyetçilik akımı
• Sanayi İnkılabı ve bunun uzantıları ( Ham madde ve pazar arayışı)
• Sömürgecilik (Bloklaşma ve Silahlanma)

Özel Nedenleri:

• İngiltere-Almanya arasındaki sömürgecilik yarışı
• Fransa-Almanya arasındaki Alsas-Loren ( kömür havzası) sorunu
• İtalyanın yayılmacı politikaları
• Rusya ile Avusturya-Macaristan arasındaki slav sorunu (panslavizm)

Savaşın çıkması:

Avusturya-Macaristan veliahdı Ferdinand'ın, Saraybosna'da bir sırp genci tarafından öldürülmesiyle savaş başladı. 

Not: Savaştan ilk çıkan devlet Japonyadır. 

Savaşta Osmanlı Devleti:

• Osmanlı önce tarafsızdır
• İtilaf devletlerine başvurur.
• Ret cevabı alınca Almanya'nın yanına yanaşır. 

İtilaf Devletleri Osmanlıyı Neden Reddettiler?

• Hedef zaten Osmanlıydı. (Özellikle Rusya'nın Osmanlı topraklarındaki emelleri kabul edilmiş)
• Osmanlı güçsüz ve yük olur düşüncesi
• Savaşı kısa sürede bitirmek.

Almanya Osmanlıyı Neden Yanına Aldı?

• İnsan gücünden ve yeraltı kaynaklarından yararlanmak
• Halifelik gücünden yararlanmak
• Stratejik konumundan yararlanmak
• Savaşı geniş alanlara yayarak kendi yükünü hafifletmek

Peki Osmanlı Neden Almanya'nın Yanında Yer Aldı?

• Siyasi yalnızlıktan kurtulmak
• Savaşı Almanya'nın kazanacağına inanan yöneticiler var
• Bir kısım yöneticilerin Alman hayranlığı
• Başka alternatif yok.

Osmanlının Savaşa Girme Nedenleri

• Kaybettiği son toprakları geri almak (Mısır, Trablusgarp, Makedonya)
• Turancılık İdeolojisi
• Kapitülasyonlardan ve Düyun-u Umumiye (Osmanlının dış borçlarını denetleyen kurum) idaresinden kurtulmak.

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (2. Balkan Savaşı) #6

II. Balkan Savaşı 

Nedeni: 
I. Balkan Savaşı sırasında Bulgaristan'ın topraklarda fazla pay alması

Diğer Balkan Devletleri yanlarına Romanya'yı da alarak Bulgaristan'a saldırdılar. 

• Yapılan savaşı Bulgaristan kaybetmiştir.
• Osmanlı bu durumu fırsat bilerek I. Balkan Savaşında kaybettiği Doğu Trakya'yı tekrar ele geçirmiştir . 

Sonuçları:

• Bükreş Antlaşması: Balkan Devletleri ile Bulgaristan arasında imzalanmıştır. Bulgaristan Savaş öncesi sınırlarına dönmüştür.
• Atina Antlaşması: (Osmanlı-Yunanistan arasındadır.) Girit kesin olarak Yunanistanındır. Yunanistan'daki Türklerin hakları güvence altına alındı. 
• I. İstanbul Antlaşması: (Osmanlı-Bulgaristan arasındadır.) Batı Trakya Bulgaristan'a , Doğu Trakya Osmanlıya verilmiştir.
• II. İstanbul Antlaşması: (Osmanlı-Sırbistan arasındadır.) Sırbistan'da yaşayan Türklerin hakları güvence altına alınmıştır. 

Coğrafya (Derse Giriş)

Coğrafya Nedir?
İnsanla, doğa, çevre arasındaki karşılıklı etkileşimleri kendine özgü bazı prensiplerle (dağılış, nedensellik ve ilişki kurma) bağlı kalarak araştıran ve sonuçları sentez halinde sunan bilim topluluğudur.

Dağılış Prensibi: Coğrafi olayların dünyadaki dağılma alanlarını anlatır. Örneğin; Penguenler Antarktika'da yaşarlar veya bozkırlar İç Anadolu bölgesinde bulunur.

Nedensellik Prensibi: Coğrafi olayların sebebini açıklar. Örneğin; yıl boyunca sıcaklık ve nemliliğin yüksek olduğu bölgelerde geniş yaprak bitkiler oluşur.

İlişki Kurma Prensibi: Coğrafi olaylar arasında bağlantı kurar. Örneğin; sanayinin gelişmiş olduğu bölgelerle, nüfusun kalabalık olduğu bölgeler birbirine paraleldir. 

Coğrafyaya Yardımcı Bilim Dalları:
Jeoloji: Yer bilimi
Jeomorfoloji: Yer şekilleri bilimi 
Klimatoloji: İklim bilimi
Meteoroloji: Hava olaylarını inceler.
Oseonografya: Okyanus bilimi
Limnoloji: Göl bilimi
Hidroloji: Su bilimi
Botanik: Bitki bilimi
Zooloji: Hayvan bilimi
Demografi: Nüfus bilimi
Kartografya: Harita bilimi
Pedoloji: Toprak bilimi
Tıp
Tarih

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (1. Balkan Savaşı) #5

I. Balkan Savaşı
Balkan Savaşlarının Nedenleri:
- Milliyetçilik akımı
- Balkan Devletlerinin Osmanlıdan toprak alma isteği
- İngiltere, Fransa ve Rusya'nın Balkan Devletlerini Osmanlıya karşı kışkırtmaları
Kendi aralarında ittifak yapan dört Balkan Devleti, Osmanlıyı bütün cephelerde yenmişlerdir. (Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan, Karadağ)
Osmanlı Neden Bütün Cephelerde Yenildi:
- Siyasi yalnızlık içerisinde
- Birden çok cephede savaşıyor
- Komutanlar arası rekabet var
- Savaş öncesi önemli komutanların emekli edilmesi
- Ordu ve siyasetin iç içe olması

Londra Konferansı (1913) (I. Balkan Savaşının Sonucu)
- Osmanlı midye-enez hattının doğusuna çekilecek.
- Güney Makedonya, Girit ve Selanik Yunanistan'a verilecek.
- Bütün Trakya Bulgaristan'ın
- Kuzey ve Orta Makedonya Sırbistan'ın 

Sonuçları:
1- Osmanlı'nın Ege'deki, Trakya'daki, Makedonya'daki hakimiyeti sona ermiştir.
2- Arnavutluk bağımsız oldu.
(NOT: Osmanlıdan ayrılan en son Balkan toprağı Arnavutluk)
3- Balkanlarda kalan Türklerin geleceği sorun olmuştur.
4- Osmanlıcılık akımı başarısız olmuştur.
5- Bab-ı Ali Baskını :
İttihat ve Terakki'nin önde gelenleri I. Balkan Savaşındaki başarısızlığı hükumete yüklemişler ve bir gün hükumet binası Bab-ı Ali'yi basıp sadrazamı istifaya zorlamışlardır. 

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (Trablusgarp Savaşı) #4

Trablusgarp Savaşı (1911)

Nedenleri:

- İtalya'nın sömürgeci politikaları (Osmanlı toprağı olan Trablusgarp'a göz dikmesi)

- İtalya Osmanlı'dan Trablusgarp'ı istemiş, ret cevabını alınca saldırıya geçmiştir.

Vahim Olan!

Osmanlı'nın Trablusgarp'a gönderecek ordusu yok, donanma çürümüştür.

Sonuç Olarak:

- Birkaç gönüllü birlikte gizlice Trablusgarp'a gidip yerel halkı örgütlemiştir. (Mustafa Kemal, Enver Bey...) İtalyanları püskürtmüşlerdir.

B Planı:

- İtalya 12 ada ve Çanakkale'ye saldırıp Osmanlıyı teslim almıştır.

Sonuç: Başarılı

1912 Uşi Antlaşması ile Trablusgarp İtalyanın olmuştur.

Osmanlı'nın Kuzey Afrika'da toprağı kalmamıştır. Geçici olarak 12 ada İtalya'ya bırakılmıştır.   

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (Osmanlıda Gelişen Fikir Akımları) #3

OSMANLIDA GELİŞEN FİKİR AKIMLARI

1- Osmanlıcılık: Jön Türkler tarafından ortaya atılmıştır. Amaç, milliyetçilik akımının etkisini azaltmaktır. Bütün Osmanlı milletlerinin bir çatı altında Osmanlı adıyla birleştirmek hedeftir. Balkan Savaşları sonucunda akım başarısız olmuştur.

2- İslamcılık (Ümmetçilik): II. Abdülhamid tarafından devletin ideolojisi haline getirilmiştir. Amaç; Osmanlıda Müslüman birliğini sağlamak, özellikle Arapların Osmanlıdan ayrılmasını engellemektir. I. Dünya Savaşı sırasında Arapların Osmanlıyı sırtından vurması nedeniyle İslamcılık akımı başarısız olmuştur.

3- Batıcılık: Batının bilimini, teknolojisini örnek almaktır; ancak Osmanlıda taklitten öteye geçememiştir. Kökleri Lale Devrine kadar gider.

4- Adem-i Merkeziyetçilik: Prens Sabahattin tarafından savunulmuştur. Amaç merkezi gücü zayıflatıp yerel yönetimleri güçlendirmektir. Buna yerinde yönetimde denir. Liberal ekonomiyi savunur. 

5- Turancılık: Orta Asya Türkleri ile birleşme amaçlanmıştır.

Bu fikri Enver Paşa savunmuştur. I. Dünya Savaşında Kafkasya Cephesinde uygulanmak istenmiş ancak başarısız olunmuştur. 

6- Türkçülük: Osmanlı sınırları içindeki Türkler ile bağımsız bir devlet kurmak amaçlanmıştır. Tek başarılı fikir akımıdır.

İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi (1. Meşrutiyet / 2. Meşrutiyet / 31 Mart Vakası) #2

19. Yüzyıl'da Osmanlı İmparatorluğu

II. Abdülhamid (1876-1909)

I. Meşrutiyet (23 Aralık 1876)

Kanuni Esasi

- Osmanlı'nın ilk anayasasıdır.

- Padişahın yetkileri son derece fazladır.

- Meclis padişaha sorumludur. 

Mebusan Meclisi

- Seçme ve seçilme hakkı sadece erkeklere verilmiştir. 

Ayan Meclisi

- Ayan meclisinin üyelerini padişah seçer ve görevleri ömür boyudur.

II. Abdülhamid Osmanlı-Rus savaşını bahane ederek meşruti sisteme son vermiştir.  

* 1889'da Osmanlı'nın ilk siyasi partisi kuruldu. (İttihat ve Terakki Fırkası) 

II. Meşrutiyet (1908)

Nedenleri:

- İttihat ve Terakki partisinin güçlenmesi ve Abdülhamid'in baskı altında olması

- İngiltere ve Rusya'nın  Tallinn'de görüşmeleri Osmanlıyı şüphelendirdi.

Sonuçları:

İçeride:

- Osmanlıda ilk kez çok partili hayata geçildi. (İttihat ve Terakki, Hürriyet ve İtilaf, Ahrar Fırkası)

- 31 Mart İsyanı 

Dışarda:

- Girit Yunanistan'a

- Bosna Avusturya'ya bağlanmıştır.

- Bulgaristan bağımsılığını ilan etmiştir.

31 Mart Vakası (13 Nisan 1909)

- Meşrutiyet rejimine karşı çıkmış, dini ve gerici nitelikli isyandır. (Ahrar Fırkası isyanda etkili olmuştur.)

- İsyanı hareket ordusu bastırmıştır.

Sonuç:

- İsyanda parmağı olduğu gerekçesiyle II. Abdülhamid tahttan indirilmiş yerine V. Mehmet (Reşat) getirilmiştir.

Kanun-i Esasi Anayasasındaki Değişiklikler

- Hükümet padişaha karşı değil meclise karşı sorumludur.

- Padişahın meclisi kapatma yetkisi çok zorunlu olmadıkça mümkün değildir.

- Hiç kimse suçu sabit olmadan cezalandırılamaz, sürgüne gönderilemez.

- Padişahın yetkileri ciddi anlamda sınırlandırılmıştır. Meclis  üstünlüğü ortaya çıkmıştır.