19. Yüzyıl'da Osmanlı İmparatorluğu
II. Abdülhamid (1876-1909)
I. Meşrutiyet (23 Aralık 1876)
Kanuni Esasi
- Osmanlı'nın ilk anayasasıdır.
- Padişahın yetkileri son derece fazladır.
- Meclis padişaha sorumludur.
Mebusan Meclisi
- Seçme ve seçilme hakkı sadece erkeklere verilmiştir.
Ayan Meclisi
- Ayan meclisinin üyelerini padişah seçer ve görevleri ömür boyudur.
II. Abdülhamid Osmanlı-Rus savaşını bahane ederek meşruti sisteme son vermiştir.
* 1889'da Osmanlı'nın ilk siyasi partisi kuruldu. (İttihat ve Terakki Fırkası)
II. Meşrutiyet (1908)
Nedenleri:
- İttihat ve Terakki partisinin güçlenmesi ve Abdülhamid'in baskı altında olması
- İngiltere ve Rusya'nın Tallinn'de görüşmeleri Osmanlıyı şüphelendirdi.
Sonuçları:
İçeride:
- Osmanlıda ilk kez çok partili hayata geçildi. (İttihat ve Terakki, Hürriyet ve İtilaf, Ahrar Fırkası)
- 31 Mart İsyanı
Dışarda:
- Girit Yunanistan'a
- Bosna Avusturya'ya bağlanmıştır.
- Bulgaristan bağımsılığını ilan etmiştir.
31 Mart Vakası (13 Nisan 1909)
- Meşrutiyet rejimine karşı çıkmış, dini ve gerici nitelikli isyandır. (Ahrar Fırkası isyanda etkili olmuştur.)
- İsyanı hareket ordusu bastırmıştır.
Sonuç:
- İsyanda parmağı olduğu gerekçesiyle II. Abdülhamid tahttan indirilmiş yerine V. Mehmet (Reşat) getirilmiştir.
Kanun-i Esasi Anayasasındaki Değişiklikler
- Hükümet padişaha karşı değil meclise karşı sorumludur.
- Padişahın meclisi kapatma yetkisi çok zorunlu olmadıkça mümkün değildir.
- Hiç kimse suçu sabit olmadan cezalandırılamaz, sürgüne gönderilemez.
- Padişahın yetkileri ciddi anlamda sınırlandırılmıştır. Meclis üstünlüğü ortaya çıkmıştır.
